Đám giỗ là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt, thể hiện lòng thành kính và tưởng nhớ đến ông bà, tổ tiên. Bài viết này của Gà Ta Tường Vy sẽ cùng bạn tìm hiểu về tục lệ cúng giỗ truyền thống ở Việt Nam, cũng như cách chuẩn bị một mâm cỗ giỗ đầy đặn, ý nghĩa.
Ngày giỗ được tính theo lịch âm, là dịp để con cháu sum vầy, ôn lại kỷ niệm về người đã khuất, đồng thời gắn kết tình thân gia đình. Tùy theo vùng miền và điều kiện kinh tế mà quy mô đám giỗ có sự khác biệt, nhưng điều quan trọng nhất vẫn là tấm lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên.
NỘI DUNG
Các Loại Giỗ trong Truyền Thống Việt Nam
Giỗ được chia thành ba loại chính: giỗ đầu (tiểu tường), giỗ hết (đại tường) và giỗ thường (cát kỵ). Mỗi loại giỗ đều mang ý nghĩa và cách thức tổ chức riêng.
Giỗ Đầu (Tiểu Tường)
Giỗ đầu được tổ chức sau một năm ngày mất của người quá cố theo lịch âm. Đây là thời điểm nỗi đau mất mát vẫn còn hiện hữu, không khí giỗ đầu thường trang nghiêm, con cháu mặc trang phục chỉnh tề. Trong lễ cúng, người thân thường bày tỏ sự thương tiếc, tưởng nhớ người đã khuất. Hàng mã như quần áo, tiền vàng, nhà cửa… cũng được chuẩn bị chu đáo và hóa sau lễ cúng.
Giỗ Hết (Đại Tường)
Giỗ hết diễn ra sau hai năm ngày mất (theo lịch âm). Cũng như giỗ đầu, giỗ hết vẫn được tổ chức trang trọng. Tuy nhiên, sau giỗ hết, gia đình sẽ bỏ tang phục, kết thúc thời kỳ để tang. Giỗ hết thường được tổ chức linh đình hơn giỗ đầu.
Giỗ Thường (Cát Kỵ)
Giỗ thường được tổ chức hàng năm, bắt đầu từ năm thứ ba sau ngày mất (theo lịch âm). Không khí giỗ thường nhẹ nhàng hơn hai loại giỗ trước. Con cháu mặc thường phục, và ngoài gia đình, họ hàng, bạn bè, đồng nghiệp cũng được mời đến tham dự. Đây là dịp để mọi người cùng nhau tưởng nhớ người đã khuất và thắt chặt tình cảm.
Chuẩn Bị Mâm Cỗ Cúng Giỗ Truyền Thống
Mâm cỗ cúng giỗ không cần quá cầu kỳ, xa hoa mà quan trọng là thể hiện được lòng thành kính. Tùy điều kiện kinh tế mà mâm cỗ có thể thịnh soạn hay đơn giản.
Ngày xưa, khi cuộc sống còn khó khăn, mâm cỗ giỗ miền Bắc thường đơn giản nhưng đầy đủ với các món như: giò lụa, bánh chưng, xôi vò, gà luộc, nem rán, thịt đông…
giò chả
Ngày nay, đời sống được cải thiện, mâm cỗ giỗ cũng phong phú hơn với nhiều món ăn hấp dẫn như:
- Khai vị: Nộm hoa chuối tai heo, nộm bắp bò hoa chuối.
- Món tôm: Tôm sú rang muối, tôm chiên trứng muối.
- Món heo: Chân giò hầm thuốc bắc, chân giò chiên giòn.
- Món chim: Chim hầm hạt sen, chim câu quay.
- Món bò: Bò sốt tiêu đen bánh bao, bò xào lúc lắc.
.jpg)
Đối với đám giỗ quy mô lớn, từ 5 mâm cỗ trở lên, việc chuẩn bị cần được lên kế hoạch kỹ càng về thực đơn, khách mời và ngân sách để tránh bỡ ngỡ và đảm bảo mọi việc diễn ra suôn sẻ.
.jpg)
.jpg)
Một Số Lưu Ý Khi Chuẩn Bị Mâm Cỗ Cúng Giỗ
- Không nếm thử món ăn trước khi cúng.
- Không dùng hoa ly vì mang ý nghĩa chia ly.
- Đèn nhang trên bàn thờ phải được thắp trước khi bày thức ăn.
- Sử dụng bát đĩa mới để bày cỗ.
- Mâm cỗ cần có bát cơm đầy, trứng gà luộc, muối và gạo.
Kết luận
Cúng giỗ là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Hiểu rõ về tục lệ cúng giỗ và cách chuẩn bị mâm cỗ sẽ giúp bạn thể hiện lòng thành kính với tổ tiên một cách trọn vẹn nhất.
FAQ
1. Giỗ đầu và giỗ hết khác nhau như thế nào?
Giỗ đầu diễn ra sau một năm ngày mất, còn giỗ hết diễn ra sau hai năm. Cả hai đều mang tính chất trang nghiêm, nhưng sau giỗ hết, gia đình sẽ kết thúc thời kỳ để tang.
2. Mâm cỗ giỗ miền Bắc truyền thống gồm những món gì?
Mâm cỗ giỗ miền Bắc truyền thống thường có các món như giò lụa, bánh chưng, xôi vò, gà luộc, nem rán, thịt đông. Ngày nay, mâm cỗ có thể bổ sung thêm nhiều món ăn khác tùy theo điều kiện gia đình.
3. Có cần chuẩn bị hàng mã trong lễ cúng giỗ không?
Việc chuẩn bị hàng mã tùy thuộc vào phong tục và quan niệm của mỗi gia đình. Thông thường, hàng mã được đốt sau lễ cúng, đặc biệt là trong giỗ đầu.
4. Tại sao không nên dùng hoa ly trong cúng giỗ?
Hoa ly mang ý nghĩa chia ly, không phù hợp với không khí trang trọng của ngày giỗ.
5. Cần lưu ý gì khi bày mâm cỗ cúng giỗ?
Nên sử dụng bát đĩa mới, thắp đèn nhang trước khi bày thức ăn, và không nếm thử món ăn trước khi cúng. Mâm cỗ cần có bát cơm đầy, trứng gà luộc, muối và gạo.
